REZERWAT BIAŁA WODA ⋆ wPieniny

Rezerwat położony w dolinie Białej Wody i jej dopływu Brysztańskiego Potoku około 2 km na wschód od centrum Jaworek.

10400853_729547987105890_7166971778507095332_n

Skalne atrakcje Polskich Karpat -część 4

Władysław Łoboz

Pieniny Biblioteczka polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego Nowy Sącz 2013

Rezerwat składa się z 4 oddzielnych fragmentów, oddzielonych od siebie pastwiskami i polami uprawnymi. Rezerwat ma na celu ochronę krajobrazu, licznych elementów przyrody nieożywionej i ożywionej. Jest to jeden z najpiękniejszych wąwozów wapiennych w pienińskim pasie skałkowym. Rezerwat jest odwiedzany zarówno przez studentów geologii, uczestników konferencjigeologicznych, jak i przez amatorów interesujących się historią geologiczną Pienin. Istnieje tu infrastruktura w postaci parkingu i punktów gastronomicznych. Przez rezerwat i w jego pobliżu przebiegają szlaki turystyczne piesze i rowerowe.

Mimo dużych komplikacji, zwłaszcza tektonicznych, obszar ten jest idealnym poligonem doświadczalnym dla przyszłych kwalifikowanych geologów. Z kolei nowo rodzące się specjalności z szeroko pojętych nauk o Ziemi, jaką na przykład jest specjalność Geoturystyka, w ramach ćwiczeń terenowych prowadzą zajęcia w okolicy Jaworek. Obszar ten można traktować jako terenowe laboratorium pozwalające zrozumieć całą skomplikowaną historię

budowy geologicznej tego obszaru.

Rezerwat Biała Woda w całości należy do geologicznej struktury pienińskiego pasa skałkowego. Struktura ta jest bardzo wydłużoną (ok. 600 km) i wąską (max 20 km szerokości) tektoniczną jednostką zlokalizowaną pomiędzy zewnętrznymi a wewnętrznymi Karpatami, ciągnącą się od okolic Wiednia (Austria) poprzez zachodnią Słowację, Polskę, wschodnią Słowację, Zakarpacką Ukrainę do Rumunii. W swojej mezozoicznej historii basen pienińskiego pasa skałkowego w rekonstrukcji wyróżniał się podłużnymi strefami facjalnymi, które odpowiadały podmorskim grzbietom lub rowom, od stref facjalnych najpłytszych (sukcesja czorsztyńska), poprzez facje przejściowe (sukcesja niedzicka i czertezicka), aż do najgłębszych (sukcesje braniska i pienińska). Skomplikowana ewolucja tego obszaru doprowadziła do powstania charakterystycznej morfologii.

10015650_677864555607567_5657221143060290388_n

Na całej długości pienińskiego pasa skałkowego węglanowo-krzemionkowe utwory jury środkowej, jury górnej i dolnej kredy stanowią najbardziej morfotwórczy element w krajobrazie, ponieważ zbudowane są głównie z twardych skał wapiennych (podrzędnie krzemionkowych – radiolaryty) otoczonych przez bardziej miękkie utwory skał kredy górnej i paleogenu. Dlatego jurajsko-dolnokredowe utwory w morfologii manifestują się jako izolowane skałki lub ich grupy sterczące jako ostańce pośród miękkich skał tworzących w morfologii połogie wzgórza lub depresje (jak rodzynki w cieście).

Udostępnij 🙂