Historia turystyki w Pieninach cz.2

Historia turystyki w Pieninach cz.2

…dużą popularnością oprócz spływu, cieszyły się spacery Drogą Pienińską, oraz wędrówki po okolicznych szczytach. Zwiedzano Zamek Pieniński, Trzy Korony. Pod wierzchołkiem stało schronisko Drohojowskich. Rocznie szczyt odwiedzało 200- 300 osób. Widoki podziwiano z Ganku, a tylko nieliczni śmiałkowie wspinali się na Okrąglicę. W 1880 roku Bronisław Gustawicz zszedł niebezpiecznym żlebem między Okrąglicą a Plaską Skałą.

W dniu 23 lipca 1983 roku ukonstytuował się w Szczawnicy Oddział Pieniński Towarzystwa Tatrzańskiego, ustanowiony w 1885 roku, a trzy lata później przeniesiony został do Krościenka.  Założono biura usługowe w Szczawnicy i Krościenku. Wytyczono nowe szlaki, powstały schroniska min. M. Zyblikiewicza, W. Pola w Sromowcach Niżnych, czy Sienkiewicza na polanie Przechodki. Przed I wojną światową pojawili się pierwsi turyści rowerowi i narciarze. W 1913 roku odnotowano  pierwsze wejście na Trzy Korony na nartach. Z Oddziałem Pienińskim konkurował oddział PTT Sądecki „Beskid”. Uruchomiono schronisko na Piaskach. Oddział Tarnowski, pod kierownictwem Ks. Walentego Gadomskiego zajął się budową szlaków i ich konserwacją. W 1926 roku utworzył on Sokolą Perć , którą nazywano Pienińską Orlą Percią. W 1931 roku uruchomiono schronisko w Szczawnicy Niżnej (zniszczone przez powódź), powstało schronisko Śląskie (obecnie Trzy Korony). 1934 roku powstało Polskie Stowarzyszenie Flisaków na Rzece Dunajec. Rozpoczęto uregulowanie ruchu turystycznego na Dunajcu. Spływ przyciągał coraz więcej turystów. W 1937 roku powstało Pienińskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (POPR). Popularyzatorem Pienin był także Jan Wiktor, jego największe dzieła powstawały podczas jego pobytów w Szczawnicy

W latach powojennych turystyka zaczęła się rozwijać. Interesowano się Hombarkami, Czorsztynem. W 1951-52 przebudowano willę Orlicę, w popularne później schronisko. W 1956 roku uruchomiono bazy namiotowe w Krościenku, Czorsztynie i na Piaskach. Spływ Dunajcem cieszył się coraz większą popularnością. Również taternicy, w latach sześćdziesiątych zainteresowali się naszym regionem. Jednym z nich był, słynny Andrzej Zawada. Na przestrzeni lat znacznie poprawiło się zagospodarowanie Pienin, które stawały się coraz bardziej atrakcyjne turystycznie.

Dzisiaj wyjątkowe piękno pienińskiej przyrody przyciąga mnóstwo turystów z całej Polski, a także z innych krajów. Zachwyca każdego, kto zawita w pienińskie progi, przyciąga swym niesamowitym bogactwem kulturowym i walorami przyrodniczymi.

20’stka  turystycznych ciekawostek regionu

1. Do 1979 roku Jaskinia Aksamitka była udostępniona do zwiedzania.
2. Na Byrsztyńskich Skałkach wspinali się taternicy (w 1974 r. odkryto niebezpieczną Jaskinię Wyżną).
3. 1 wejścia na Bystrzyk w 1832 r dokonał Franciszek Herbich.
4. Od 1900 roku popularne były wycieczki na Czertezik.
5. Homole- popularne wycieczki już od I połowy XX wieku.
6. Hulina-była niegdyś miejscem spacerów gości szczawnickich.
7. W 1976 roku odkryto Jaskinię w Ociemnem przez Andrzeja i Zygmunta Białków.
8. 1830 rok- 1 wejście na Okrąglicę- Franciszek Ksawery Prek i P. Wojnarowski.
9. 1 wejście zimowe w 1913 na Okrąglicę- Jan Gadomski i 6 towarzyszy.
10. Około 1840 Rabsztyn był popularnym celem wycieczek, 1 narciarskie wejście na szczyt w 1929 roku.
11. W 1963 roku na Regle Sokolicy wspinali się krakowscy i warszawscy wspinacze ( min. A. Zawada)
12. 1960 rok to zdobycie, trudną, płd i płd- zachodnią ścianą, Sokolicy przez Romana Łazarskiego i Jerzego Potockiego.
13. W 1965 roku na Sokolicy był słynny, angielski himalaista Lord Hunt.
14. 1 połowa XIX wieku to liczne wycieczki na Trzy Korony.
15. Wysoka- wycieczki od dawna; ok. 1860 wyjeżdżano w pobliże szczytu zaprzęgami konnymi.
16. 1 wejście narciarskie na Wysoką w 1929 roku, dokonane przez Mariana Gotkiewicza z towarzyszami.
17. 1904 roku wzniesiono pierwszą pustelnię na murach Zamku Pienińskiego
18. W 1959 roku, z inicjatywy Jana Wiktora powstało Muzeum Pienińskie w Szczawnicy.
19. 23 maja 1932 roku utworzono Park Narodowy w Pieninach.
20. Najpopularniejszą gospodą dla gości była Carda- odwiedzana przez gości uzdrowiskowych z Szczawnicy oraz Śmierdzonki.

Teksty źródłowe:

1. Nyka J., Pieniny- Przewodnik, Wydawnictwo Travers, Latchorzew 2009
2. Strojny W., Pieniny, Wiedza Powszechna, Warszawa 1987
3. Koper K., W Dolinie Dunajca, Zakład Poligraficzny MKsc., Nowy Targ 2012
4. Tyszkiewicz J., Człowiek w Pieninach, [w:] Pieniny- przyroda i człowiek, Pieniński Park Narodowy, Krościenko n/D 1992, t. 1